Havran ilçesine bağlı kırsal Çamdibi Mahallesi'nde yaşayan soğuk demir ustası Cemalettin Efe, ilginç icatları nedeniyle ‘mucit dede’ olarak anılmaya başlandı. Kuzineyi, taktığı aparatla kalorifer kazanına çeviren Efe, atıl durumda bulunan çim biçme makinesi ve su motoruyla da motosiklet ve 4 tekerlekli araç yaptı. Pandemi sürecinde boş vaktini ve atıl durumda duran parçaları değerlendirmek için çalışmalarını sürdürdüğünü söyleyen Efe, “Hem can sıkıntımı geçirdim hem torunlarım için bir şeyler yaptım hem de elimdeki parçaları değerlendirdim” dedi.
SU MOTORUNDAN 4 TEKERLEKLİ ARAÇ YAPTI
Çamdibi Mahallesi'ndeki atölyesinde malzemelerden yaptığı ilginç buluşlarının arasında 4 tekerlekli araç yer alan Cemalettin Efe, bugüne kadar soğuk demirciliğin yanı sıra su tesisatçılığı, motor tamirciliği ve tenekecilik yaptığını söyledi. 2 çocuk ve 3 torun sahibi Cemalettin Efe, “Bu arabayı yapmamın sebebi yaşımızdan dolayı, bir de zaten her tarafta hastalık var. Bir yere gidip gelemediğimiz için oyalanmak amacıyla yaptım. Atölyemde malzemeler de vardı. Elimde bir su motoru vardı. Tabi motora debriyaj, vites gerekiyordu. Elimde 40 sene önce yaptığım şanzıman vardı. Onu bu arabada kullandım. Kapalı saçlardan kutu yaptım. Eski motor dişlilerinden içine dişliler koydum. Kestim, yaptım, kaynakladım. Bir şeyler uydurdum. Direksiyona gelince aslında orijinal direksiyon alırdım ama almak istemedim. Kendi imkanlarımla olsun diyerek, çocuk bisikletlerinden bir direksiyon taktım buraya. Tabi buraya rotlar falan yaptım kendime göre. Bunu bu şekilde de kullanıyorum yani. Torunlarım gelirse birlikte bineriz, tarlaya gideriz veya onlar biner burada diye kendimi oyalıyorum. Şu an tam bitmedi ama deneme amacıyla biniyorum. Bu arabayı görenler aynısından istemeye başladı. Şimdiden sipariş geliyor, 4- 5 sipariş oldu. Satın almak isteyenler oldu ama yenisini yapmadan satmıyorum” diye konuştu.
ÇİM BİÇME MAKİNESİNDEN MOTOSİKLET
Mucit dede Cemalettin Efe, atıl durumda duran çim biçme makinesini de bisiklete monte ederek motosiklet haline getirdi. Yaptığı ilginç bisiklet hakkında da bilgi veren Efe, “Bu bir çim biçme makinesi motoru. Bunu ne yapsam diye düşündüm ve bisiklete yerleştirmeye karar verdim. Kendime göre ilaveler yaptım. Kasnaklarla kayışları bisiklete koydum. Bisiklette bulunan düğmeyi açıyoruz, ipini çekip, çalıştırıyoruz. Çalıştığı zaman bu otomatik vitestir. Buraya debriyajlar koydum” diye konuştu.
Cemalettin Efe’nin torunu Arda Tok ise, “Dedem mucit. Bisiklete motor da takarak, güzel bir motosiklet haline getirdi. Yeni icadı da araba oldu. Beraber de bindik daha önce, çok da güzel gidiyor. Hızı falan çok güzel. Bu arabayı abim, kuzenim ve beni gezdirmek için yaptı. Teşekkür ediyorum dedeme” dedi.
KUZİNEYİ KALORİFER KAZANI YAPTI
Evinin odalarının tamamını ısıtmak isteyen Cemalettin Efe, kuzineye taktığı aparatlarla sıcak suyun tüm odalarda devir daimini sağladı. Bu sayede odaların tamamının ısındığını söyleyen Cemalettin Efe, şunları söyledi:
“Burada kullandığımız kuzine, kovalı soba. Kendi kendime dedim ki, bunun borusundan çıkan sıcaklığın üstüne bir kazan yapayım. Kazandan geçsin, boru suyu ısıtsın. İlave ettiğim motorla devir daimi sağlayarak, öbür odalara yaptığım peteklerden geçmesini sağladım. Soba söndüğü zaman da ısıyı korumak amacıyla rezistans koydum.”
Cemalettin Efe’nin eşi Hatice Efe de kuzinenin kalorifer sistemine dönüşmesiyle rahat ettiklerini belirterek, “Çok rahat ettim. Sağ olsun Cemal usta bunu yaptı. Odalarımız sıcacık oldu. Misafir odası, yatak odası bir güzel yaşıyoruz. Rahat ettim. Ellerine sağlık” dedi.
Babasının yıllardan bu yana çeşitli buluşlara imza attığını söyleyen Cemalettin Efe’nin kızı Nesrin Tok ise "Babam yıllardır böyle güzel şeyler yapıyordu. Pandemi döneminde evde kalınca da bir yandan oyalanıyor, bir yandan da atölyedeki parçaları değerlendirmiş oluyor. Bugüne kadar birçok icadı daha var. ‘mucit dede’ derler kendisine. Herkes tanır onu. Ben yeni yaptığı arabaya henüz binmedim. Ama birkaç sefer oğlumla beraber bindiler, turladılar” dedi.
Abdulkadir AYDINIŞIK/ HAVRAN (Balıkesir), (DHA)