Tarım ve Orman Bakanlığı, Karadeniz’de avlanan hamsi balıklarında; yasal avlanabilir boy uzunluğunun altındakilerin oranının artması nedeniyle hamsi avına 10 gün süreyle yasak getirdi. Avı yasaklanan hamsinin neden küçük kaldığı tartışılıyor. Küresel iklim değişikliğinin etkisi ile Karadeniz’de yaşanan kuraklıkla birlikte kuruyan derelerdeki hamsi yemi olarak bilinen planktonların denizlere ulaşamadığı, beslenemeyen hamsinin de bu nedenle küçük kaldığı değerlendiriliyor. Türkiye’de 9 santimetrenin altında avlanması yasak olan hamsinin Karadeniz’e komşu kuzey ülkelerinde ise 7 santimetreye kadar avlandığına da dikkat çeken balıkçılar, hamsinin neslinin tükenme tehlikesi ile de karşı karşıya olduğunu yönünde görüş bildiriyor. Bu tartışmalar sürerken uzmanlar ve balıkçılar hamsi popülasyonunun geleceği açısından sürenin uzatılmasını istedi.
KTÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ahmet Cemal Dinçer, bakanlık kararının 1 yıl süreli hamsi avı yasağına zemin oluşturması açısından değerli bulduğunu söyledi. Av baskısı nedeniyle hamsi stokundaki azalmaya bakanlığın sessiz kalamadığını belirten Prof. Dr. Dinçer, "Alınan karar eksik olmasıyla beraber kesinlikle doğrudur ve faydalı olacaktır. Ancak bu yasaklar, '10 günde hamsi istenilen 9 santimetre büyüklüğe ulaşır, ondan sonra avlayalım' demek değildir. Hamsinin 10 günde arzu edeceğimiz büyüme düzeyine ulaşması mümkün değil. İnsanlar nasıl ergenliğe kadar hızlı büyüyüp sonra büyümesi yavaşlarsa aynısı hamside de olur. 7 santimetrelik bir hamsi 1 yılda 3 santim büyüyecek, bu da ayda yaklaşık 3 milimetreye tekabül ediyor. Yani biz hamsiyi 1 ay beklesek avlayabilecek boya ulaşacağı anlamında gelmez" diye konuştu.
‘AV BASKISI VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ETKİLİ OLDU’
Hamsi avının yasaklanmasında, aşırı av baskısı ve iklim değişikliği nedeniyle alındığını ifade eden Prof. Dr. Dinçer, "Normalde son 50 yıllık meteorolojik verilere baktığımızda, ocak ayında deniz suyu sıcaklığının 9 derecelerde olması bekleniyor. Ancak şu an 11 ile 14 derece aralarında olduğu görülüyor. Mevsim normallerinin 3 ile 4 derece üzerindeyiz ve bu da çok büyük farklılıklar yaratıyor. Hamsinin sürüler oluşturması ve avlanabilecek yapıya ulaşması için deniz suyu sıcaklığının 10 derecenin altında olması lazım. Hamsi bizim sularımıza Kafkasya sahillerinden kışlamak için gelmektedir. Belki de bu göç tam olarak da gerçekleşmedi. Çünkü su sıcaklığı da orada istenilen seviyeye gelmiş değil ve sürüler denizlerimizde dağınık haldedir, bu da hamsi avını avı verimsiz hale getirmektedir" dedi.
‘AV YASAĞI UZATILMALI’
Yasakların uzatılmasını beklediğini kaydeden Prof. Dr. Dinçer, “Bu yasak 10'ar gün olarak uzatılırsa Şubat'ın ortalarına denk gelecek ve doğal olarak hamsi av sezonun neredeyse sonu demektir. Bu yıl hamsi avcılığı belki de yapılmayacaktır. Buna bir zemin hazırlamak için 10 günlük acil eylem olarak uygulandığını değerlendiriyorum" diye konuştu. Prof. Dr. Dinçer, “İnsanların av yasaklarına harfiyen uyması gerek. Bunu trafik kurallarına benzetebiliriz. Emniyet kemerini takın diyorlar ama takmıyoruz. Nitelikli av yasaklarımız var ama uygulamada sorunlarımız var. Üreticiden tüketiciye kadar tüm vatandaşların bunda sorumlu davranması gerekir” dedi.
‘SEZON SONUNA KADAR YASAKLANSIN’
10 günlük av yasağını az bulduğunu söyleyen balıkçı Salih Ertaş ise, “Sezon sonuna kadar hamsi avının yasaklanması lazım. Şimdi Marmara tarafından hamsi geliyor ama bu tarafta zaten ince hamsi vardı. İnce hamsi tutmak zaten günahtır. Yasakların birkaç ay hatta sezon sonuna kadar uygulanması lazımdı” dedi. Kısa süreli yasakların geçici çözümler olduğunu ifade eden balıkçı Ali Ergül de, “Hamsi sezonunu şu anda kapatsalar bence daha iyi olur” dedi.
Selay SAYKAL/TRABZON (DHA)