Semt pazarlarında, sokaklarda 'organik köy yumurtası' diye satılan ürünlerdeki aldatmacaya dikkat çeken Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) İzmir Şube Başkanı Cevdet Uçan, tüketicinin kirli görüntüye, samana ve sepete aldanarak organik olmayan yumurtaları yüksek fiyatlara tükettiğini söyledi. Kayıtsız yumurtalara değinen Uçan, "Satın alınırken, organik ürün olup olmadığını anlamak için seri numarası olup olmadığı kontrol edilmeli. Yumurtaların üzerinde üreticinin adı, firma işletme numarası, yumurtanın üretim ve son kullanma tarihi ve seri numarasının bulunması gerekiyor. Bu numaralar yumurtanın hangi tarihte, hangi işletme ve hangi nitelikte olduğunu gösterir. Eğer üzerinde seri kodu yoksa o yumurtaları tüketmekten kaçının" dedi.
'YETİŞTİRİLME ÇEŞİTLERİNE GÖRE 4'E AYRILIYOR'
Yumurta yetiştiricilik metoduna göre yumurtaların 4'e ayrıldığını belirten Uçan, üzerinde 0 ila 4 arasında numaralandırılmış seri kodlarının önem taşıdığını dile getirerek, "Yumurta bizim için vazgeçilmez bir besin maddesidir. Organik yumurta, gezen tavuk yumurtası, köy yumurtası bir de ticari amaçla endüstriyel besinlerle beslenen hayvanların üretmiş olduğu seri üretim yumurtalar olarak dört çeşit var. Yumurtaların üzerinde 0-1-2-3 olmak üzere de kodlar var. Yumurtaların üzerinde böyle bir numaralandırma yok ise kesinlikle uzak durmalıyız. Eğer seri numarası 0 ile başlıyorsa organik yumurta, 1 ise gezen tavuk yumurtası, 2 numara köy yumurtası ve 3 numara ise endüstriyel besinlerle beslenen tavukların yumurtaları anlamına geliyor. Endüstriyel bir yumurtayı çok sağlıklı bulmuyoruz. Fiyatları da diğer yumurtalara göre daha ucuz olur. 0 seri numara ile başlayan yumurta en sağlıklısı" diye konuştu.
'ENDÜSTRİYEL YUMURTALAR KIRINCA DAĞILIR'
Sağlıklı yumurtayı diğerlerinden ayırt etmenin yollarını anlatan Uçan, "Sokakta sık sık karşılaşıyoruz. Bir sepetin içine yumurtalar yerleştiriliyor ve 'Köyden getirdim, organik' denilerek satışa sunuluyor. Fakat yumurtayı kırdığımızda sarısının koyu sarı olması gerekiyor. Hatta kırmızıya yakın bir renkte olması gerekiyor ve kırdığımızda dağılmaması gerekiyor. Yumurtayı kırdığımız zaman yumurtanın etrafındaki beyaz kısmı dağılmıyor, daha toplu halde kalıyor. Endüstriyel dediğimiz yumurtada kırdığınız zaman yumurta dağılıyor. Buna çok dikkat etmek gerekiyor. Organik yumurtalar kesinlikle bembeyaz olmaz, hafif beyazdan daha koyu bir renkte olmalı" dedi.
'YUMURTALARIN ÜZERİNDE MUTLAKA SERİ NUMARASI BULUNMALI'
Yumurtaların boyutlarının da çok önemli olduğunu vurgulayan Uçan, "Çiftlikte üretilen yumurtalar standart boyda sanki aynı fabrikadan çıkmış gibi aynı renk ve gramajda oluyor. Köy yumurtası ve organik yumurtalar irili ufaklı olur hatta bazen şekil bozuklukları olur. Sokaktan yumurta alırken seri numarası olmayan yumurta alınmamalı. Üzerinde seri numarası olmayan yumurtalar piyasaya çıkacak özellikleri olmadıkları için üzerine seri numarası da vurulmaz. Alıp zehirlenme gibi herhangi bir olumsuzlukla karşılaştığınızda bu yumurtayı nereden aldığınızı söylemeniz kişilere bir yaptırım getirmiyor. Yumurtanın üzerinde mutlaka seri numarası olmalı" diye konuştu.
'FIRSATÇILAR YÜZÜNDEN YUMURTA FİYATLARI ARTTI'
Yıllardır yumurtacılık yaptığını ifade eden Sezai Akdana (49), 'köy yumurtası' diye satılan ürünlerin gerçek olmadığını söyleyerek, fırsatçılar nedeniyle fahiş fiyatlara yumurta satıldığını vurguladı. Damızlık yumurtaların 'köy yumurtası' adı altında satıldığını söyleyen Akdana, "Her yumurta organik değil. Köy yumurtası diyerek vatandaşa üretim malı satıyorlar. Damızlık yumurtaları 'köy yumurtası' diye satabiliyorlar. Gerçek yumurta satan esnafın ekmeği ile oynuyorlar. Bu vatandaşlar vergi mükellefi değil esnaf değil hiçbir yere kayıtları yok ama yumurta satabiliyorlar. Köylerde yumurta yok şu an. 0-1 grubu diyerek bununla ilgili de kaşe vurarak daha pahalı ve fahiş fiyatlara yumurta satıyorlar. Sektörde fırsatçılık var. 'Bu nedenlerle yumurta fiyatları yüzde 80 arttı' diyebilirim. Seri numarası olmayan yumurta daha çok satılıyor. Gezen tavuk yumurtası diye satıyorlar. Köy yumurtası diye satılanlar banttan geçen yumurtalarla aynı sadece temizlenmemiş hali. Onlarda çiftliklerde üretiliyor. İnsanları aldatıyorlar. Müşteriler alışveriş yaptığı yerlere dikkat etsin. Pazarda köylerden gelip sepete ot, çöp koyup bizim ürünümüz, kendi ürettiğimiz diyor ama bu mümkün değil. Köylerde de yumurta yok" dedi.
Yumurtayı her hafta aynı yerden aldığını ifade eden vatandaşlardan Erdal Gülen, yumurtaların organik ya da köy yumurtası süsü verilerek pahalı fiyatlara satıldığını belirterek, "Yumurtayı ben hep bildiğim yerden alıyorum. Eski müşteriyim onlar bana kötü mal satmıyor. O ne yemem gerektiğini söylerse güvenerek onu alıp yerim. Her yumurtanın organik ya da köy yumurtası olmadığını biliyorum. Kirletip satanlar var. Bu konuda son derece dikkat etmeye çalışıyorum" diye konuştu.
Eda Ebru NANECİ/İZMİR, (DHA)