Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Yaban Hayatı Ekolojisi ve Yönetimi Bölümü öğretim görevlisi Prof. Dr. Mehmet Kocabaş, kısa süre önce yaptığı açıklamada hamsi popülasyonunu tüketerek tehdit ettiği öne sürülen yunusların kontrollü avlanması önerisinde bulundu. Bazı balıkçıların da zaman zaman yunuslardan yakınmasını değerlendiren Doç.Dr. Arda M. Tonay, DHA muhabirine yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Türkiye dışındaki Karadeniz ülkeleri 1966 yılında, Türkiye 1983 yılında yunus avcılığını yasakladı. 20’nci yüzyılda milyonlarca yunus, Karadeniz’de öldürüldü. Dolayısıyla yunus popülasyonu çok ağır bir şekilde tahrip edildi. Popülasyonun sağlıklı bir noktaya gelmesi çok uzun vakit alacaktır. Çünkü bunlar balık değil. Yumurtlamıyor, yılda 1 adet doğurarak, yavru veriyorlar ve emziriyorlar. Dolayısıyla çok artmaları mümkün değil. Besin azalmasına bağlı olarak bağışıklık sistemleri çöküp ne yazık ki hastalanıyorlar toplu karaya vurma vakaları oluyor. Bu vakalar Karadeniz’de de oluyor.”
Doç. Dr. Arda M.Tonay, yunusların zaman zaman balıkçı ağlarına takılabildiğini, dip uzatma ağlarında her yıl binlerce ‘Mutur’ türü yunusun öldüğünü vurgulayarak şöyle devam etti:
“Besin azalmasına bağlı olarak özellikle afalina türünde balıkçıların karşı karşıya gelme durumları var tabii. Çünkü ikisi de ortak bir kaynaktan besleniyor, birbirlerine gittikçe yaklaşıyorlar. Çünkü balık azalıyor. Ama bunun suçlusu yunus değil. Sonuçta endüstriyel balıkçılık ile yapılan aşırı balıkçılıktan dolayı yunuslar da aç. Ne yazık ki böyle karşılaşmalar oluyor. Yunus ağırlığının normalde yüzde biri, ikisi kadar balık tüketirken bir gırgır teknesi bir seferde en az 4 ton, 8 ton, balık avlıyor. Böyle bir durumda yunusun yediği, midesine giren balık üzerinden şikayette bulunmak çok doğru bir yaklaşım değil.”
2019 YILINDA KARADENİZ’DE SAYILMIŞLARDI
2019 yılında Karadeniz’de yaşayan yunus popülasyonun miktarı ve dağılımı ile ilgili doğru bilimsel veriler elde etmek amacıyla Romanya, Bulgaristan, Ukrayna, Gürcistan ve Türkiye’de uçaktan yunus sayımı yapılmıştı. Avrupa Birliği tarafından ortak olarak finanse edilen ‘CeNoBS’ adı verilenlı proje kapsamında Karadeniz’de sahili bulunan 4 ülkeden 8 uzmanın katıldığı 3 hafta süren ve 2 uçakla 12 bin kilometrelik bir alanı kaplayan çalışmaların Türkiye bölümüne TÜDAV Genel Kurul üyeleri katılmıştı. İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyelerinden Dr. Ayaka Amaha Öztürk’ün koordinatörlüğündeki Türk ekibinde, Doç. Dr. Ayhan Dede, Doç. Dr. Arda M. Tonay ve Tarım ve Orman Bakanlığı, Etlik Veteriner Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü’nden Veteriner Hekim Dr. Erdem Danyer görev almıştı. Proje bu sene içinde bitecek ve sonuçları TÜDAV tarafından açıklanacak.
AVCILAR SAHİLİNDE DE GÖRÜLÜYOR
Özellikle pandemi döneminde uygulanan yasak ve kısıtlamaların da etkisi ile İstanbul’da yunuslar Avcılar sahilinde de zaman zaman görülürken, zıpkınla balık avlayan bir dalgıç, yanından geçen yunusları hayranlıkla izlediklerini, bunların dünyanın en güzel hayvanlarından biri olduğunu söyledi.
İhsan DÖRTKARDEŞ/İSTANBUL, (DHA)