Depreme karşı gerçekten önlemlerimizi aldık mı?

Ülkemizi sarsan deprem felaketinin üzerinden 1 aydan fazla zaman geçti. Tüm toplum hâlâ zor günler geçiriyor. Hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, yakınlarına başsağlığı, yaralananlara acil şifalar diliyorum. 

Sadece deprem bölgesinde değil, ülkemizin tamamında hakim olan yas süreci, depremlerin devam etmesiyle tetikleniyor ve toplumun birçok kesimini etkileyen deprem korkusu giderek yaygınlaşıyor. Birden fazla fay hattının üzerinde olan Türkiye'de depremden kaçmamız mümkün değil. Fakat depremin yol açacağı ağır hasarı azaltabilmek mümkün. Vakit kaybetmeden olası bir başka depreme nasıl hazırlanırız, yıkımı ve can kaybını nasıl azaltıp mücadele ederiz diye tüm toplum gayretlerimizi birleştirmemiz lazım. Bilim insanlarının, uzmanların açıklamalarına kulak vermeli, hem toplumsal olarak hem de bireysel olarak tedbirlerimizi almalıyız. 

Can kayıplarının artmasının en önemli nedenlerinden birisi deprem esnasında insanların kendilerini nasıl koruyacaklarını ve ne yapmaları gerektiğini bilmemeleri. “Deprem öldürmez, tedbirsizlik öldürür” cümlesinin haklılığı depremin ağır bilançosu ile ortaya çıkıyor maalesef. Deprem felaketi sonrasında uzun süre kendimle savaş verdim. Herkeste olduğu gibi üzüntü, suçluluk, utanma duygusu, ağlama krizleri, korku, çaresizlik uzun süre ele geçirdi beni… Bugün Antalya’da bir deprem olsa hazırlıklı mıydım? Neler yapacağımı ya da neler yapmamam gerektiğini biliyor muydum? Evimde deprem çantası hazır mıydı? Kendime tüm bu soruları sorup cevaplarını verdikçe aslında ne kadar hazırlıksız olduğumla yüzleştim. En çok da kendime kızdım. Çünkü deprem esnasında ne yapmam gerekiyor, kendimi, eşimi ve kedilerimi nasıl koruyabilirim bilmiyordum. Bu konuda yetersiz bilgiye sahip olduğumla yüzleştim. Evimde hazırlanmış bir deprem çantası bile yoktu. Nasıl böyle tedbirsiz olabilirdim? Bazen alınan tedbirler de yeterli olmayabilir, o an elimizden gelen hiçbir şey olmayabilir ama biz her şeye rağmen tedbirimizi almak zorundayız. Peki deprem önlemleri nelerdir? Deprem olmadan önce neler yapmak gerekir? 

En önemlisi yerleşim bölgeleri titizlikle belirlenmeli, konutlar gevşek toprağa sahip arazilere yapılmamalı, yapılar yönetmeliğe uygun olarak deprem etkilerine karşı dayanıklı inşa edilmeli, imar planında konutlara ayrılmış yerler dışındaki yerlere ev ve bina yapılmamalı, mevcut binaların dayanıklılıkları artırılmalı, konutlara mutlaka deprem sigortası yaptırılmalıdır.

Bu önlemlerin yanı sıra, binadan değil de evimizdeki eşyalardan kaynaklanacak hasarlardan korunmak için eşyalarımızın ev içerisine yerleştirilmesinde de bazı önlemler alabiliriz. 

Dolaplar gibi devrilebilecek benzer eşyalar birbirine ve duvara sabitlenmeli, soba ve diğer ısıtıcılar sağlam malzemelerle mutlaka duvara veya yere sabitlenmeli, tavan ve duvara asılan avize gibi eşyalar bulundukları yere ağırlıklarını taşıyacak şekilde, duvar ve pencerelerden yeterince uzağa asılmalı, varsa patlayıcı, yanıcı maddeler düşmeyecek bir şekilde sabitlenmeli ve kırılmayacak bir şekilde muhafaza edilmeli, gaz kaçağı ve yangına karşı, gaz vanası ve elektrik sigortaları otomatik hale getirilebilir, binadan acilen çıkmak için kullanılacak yollardaki tehlikeler ortadan kaldırılmalı, çıkışı engelleyebilecek şeyler varsa çıkış yolu üzerinden kaldırılmalı, acil çıkış kapıları kilitli olmamalı, karyolalar pencerenin ve üzerine devrilebilecek ağır dolapların yanına konulmamalı, karyolanın üzerinde ağır eşya olan raf bulundurulmamalı, binalarda mutlaka yangın söndürme cihazı bulundurulmalı, tüm bireylerin katılımı ile (evde, iş yerinde, apartmanda, okulda) “Afete hazırlık planları” yapılmalı, bu planlama düzenli olarak gözden geçirilmeli, bir afet ve acil durumda aile bireyleri, sevdiklerimiz, akrabalarımız ile iletişimin nasıl sağlanacağı, alternatif buluşma yerleri belirlenmeli, önemli evraklar (kimlik kartları, tapu, sigorta belgeleri, sağlık karnesi, pasaport, banka cüzdanı vb.) kopyaları hazırlanarak saklanmalıdır.  Bunlara ek olarak AFAD veya AKUT gibi kuruluşlardan doğal afetler üzerine eğitimler alabilir ve hem kendimizi hem de yakınlarımızı doğal afetler sırasında ve sonrasında yapılabilecekler konusunda bilinçli hale getirebiliriz.

Olası bir deprem esnasında evdeysem, kapalı veya açık bir alandaysam, araç içerisindeysem ne yapmalıyım, deprem sonrasında ne yapmalıyım, Allah korusun ama enkaz altında kalırsam ve hayattaysam ne yapmalıyım, kendimiz ve evcil hayvanlarımız için nasıl doğru şekilde deprem çantası oluşturum, evimizde nasıl önlemler alabilirim gibi birçok konuyu detaylıca araştırıp öğrenmeye ve bu konudaki eksik bilgilerimi tamamlamaya çalıştım. Birçok vatandaşımız bilinçli olsa da benim gibi eksik bilgiye sahip olanlar varsa ve henüz araştırmadıysa, bu konunun üstüne yeteri kadar düşmediyse bence mutlaka araştırmalı, öğrenmeli, uzmanlara kulak vermeli, ailemizi ve arkadaşlarımızı bilgilendirerek bu konulara yönelik hazırlıklarımızı ertelemeden hayata geçirmeli, yaşananları unutmamalı, dersimizi çıkarmalı, tedbirlerimizi almalıyız. Bu afette ülke insanı olarak hep birlikte hareket etmek, aynı düşünmekten başka çaremiz yok.

Asrın felaketine dair söylenecek çok sözümüz var. Hepimizin çok sözü olduğunu biliyorum. Yazmakla satırlara sığdıramayacağımın farkındayım… Ne yapmamız ve yapmamamız gerektiğini bu depremde çok acı şekilde öğrendik. Temenni ediyorum ki bir daha böyle büyük bir felaket ve acılar yaşamayalım… Geçmiş olsun Türkiyem.