TÜRKİYE
ATSO Meslek Komiteleri Müşterek Toplantısı, online olarak gerçekleşti. Toplantıda pandeminin Antalya ekonomisine etkileri ve sektörel sorunlar ele alınırken, Başkan Davut Çetin tarafından üyelere odanın yaptığı çalışmalar aktarıldı. Toplantının ikinci bölümünde ise ekonomist Mahfi Eğilmez tarafından üyelere 'Türkiye ve Dünyada Ekonomik Görünümü' konusunda sunum yapıldı.
ANTALYA EN FAZLA KAYITLI İSTİHDAM KAYBEDEN İL
Toplantının açılışında konuşan Başkan Çetin, pandemiden ekonomik olarak en fazla etkilenen ilin Antalya olduğunu belirterek, "Dünyada pandemiden en fazla etkilenen sektörler havayolu taşımacılığı ve turizm. Bu nedenle Türkiye'de pandemiden ekonomik olarak en fazla etkilenen il Antalya'dır. SGK'nın haziran ayı rakamları yeni yayımlandı. Haziran ayı itibarıyla kayıtlı aktif ücretli sayısı Türkiye genelinde 295 bin düşmüştür, bunun 148 bini, yani yarısı Antalya'dır. Antalya en fazla kayıtlı istihdam kaybeden ildir" dedi.
Pandemi sürecinde odanın son derece yoğun mesai yürüttüğünü kaydeden Başka Çetin, bu süreçte ATSO'da yapılan çalışmaları üyelere anlattı. Pandeminin en çok turizmi ve Antalya'yı etkileyeceğini öngördüklerini söyleyen Çetin, sözlerine şöyle devam etti:
“Mayıs ayında durumu daha iyi anlatmak için Kalkınma Ajansı desteğiyle üniversiteye bir rapor hazırlattık. Ayrıca bir anket yaptık. Bölgesel girdi-çıktı tablosuyla turizmde daralmanın Antalya ekonomisine etkisi araştırıldı. Mayıs ayında turizmde bugünkü duruma geleceğimizi senaryolarla ortaya koyduk. Turist sayısının 2.5 ila 5 milyon arasında kalabileceğini, ikinci çeyrekte Antalya ekonomisinde yüzde 28 civarında daralma olacağını, yıl genelinde yüzde 15 ile yüzde 22 arasında daralma beklediğimizi söyledik. Uçuşlar başlayınca turizm eski günlere döner diye düşünülüyordu. Oysa Rusya, İngiltere gibi ülkelerde bile eski günlere dönüş olmadı. 13 Eylül itibarıyla ziyaretçi sayımız 2 milyon olmuştur ve geçen yıla göre yüzde 83 düşüş söz konusu. 2 milyon turistin 700 bini Rusya, 354 bini Ukrayna, 239 bini Almanya, 148 bini İngiltere'den gelmiştir. Rusya pazarında da düşüş oranı yine yüzde 83."
TURİZMDEKİ DÜŞÜŞ, BÜTÜN EKONOMİYİ ETKİLİYOR
Pandemiye rağmen Antalya turizminin güvenli işletme sertifikalarıyla önemli aşama kaydettiğini kaydeden Davut Çetin, “Turizmde artık asıl mesele gelecek yıllardaki toparlanma hızı olacaktır, güvenli turizm sertifikasına ihtiyaç gelecek yıl devam edecektir. Fakat sonuç itibariyla turizmde düşüş, bütün ekonomiyi etkilemektedir. Turizm gelirinde 7 aylık kayıp yaklaşık 11 milyar dolardır. Şu dönemde cari açık artışının ve döviz sıkıntısının bir sebebi de budur. Biz raporumuzla hem turizmdeki bu kaybı öngördük hem de turizmden en fazla etkilenen sektörleri belirledik. Bu tablo pandemiden ve turizmdeki kayıptan en fazla etkilenen sektörleri göstermektedir. Burada daha çok hizmet sektörleri yer almıştır" şeklinde konuştu.
Rapor dışında anket çalışması da yaptıklarını hatırlatan Başkan Çetin, anketle sektörlerin ciro ve istihdam düşüşünü, ihtiyaçları tespit ettiklerini bildirdi.
Anket çalışmasıyla üyelerin ekonomi yönetiminden beklentilerini de belirlediklerini söyleyen Başkan Çetin, “Anketten çıkan en önemli talepler, vergi ve prim indirimi, desteklerin 2021 yılında da devam etmesi, kira desteği gibi genel gider destekleri verilmesi oldu" dedi.
MESLEK KOMİTELERİNİN BEKLENTİLERİ
ATSO Meslek Komitelerinin beklentilerine de değinen Başkan Davut Çetin, vergi ve SGK prim yükünün azaltılması, pandemiden etkilenen sektörlerde ödemelerin 2021 yılına ertelenmesi ve yayılması, kira desteği, kamu kurumlarının özel sektöre borçlarının ve KDV alacaklarının ödenmesi, kısa çalışma ödeneğinin devam etmesi, mücbir sebep kapsamında vergi ve prim ertelemesinin kritik sektörlerde devam etmesi, talebin düştüğü sektörlerde KDV ve ÖTV indirimleriyle talebin desteklenmesi, Eximbank stok finansman destek sürecinin hızlandırılması taleplerini devamlı olarak dile getirdiklerini belirterek, oluşturulan raporları ilgili bakanlara gönderdiklerini, desteklerin il ve sektöre göre verilmesi gerektiğini söylediklerini kaydetti.
Ekonomi yönetiminin Odalar ve Borsalar Birliği ile nisan ve mayıs aylarında sürekli toplantılar yaptığını ve önemli destekler sağladığını söyleyen Başkan Çetin, şunları aktardı:
“Kredi paketleri arka arkaya açıklandı, biz de 'Nefes Kredisi' sağladık. Vergi ertelemesi, kısa çalışma ödeneği, kredi paketi sayesinde hem işletmeler nefes aldı hem de ekonomide haziran sonrası toparlanma başladı. Pandemiden bu yana TL kredilerde artış 500 milyar liradır, 5 ayda yüzde 30 artış olmuştur. Antalya 25-30 milyar civarında kredi kullandı. Bu sayede krizin etkileri bir nebze azaldı. Antalya'da yaklaşık 140 bin çalışan için kısa çalışma ödeneği alındı. Bugüne kadar kısa çalışma için İşsizlik Fonu'ndan toplam 18 milyar ödendi, Antalya buradan 800 milyon lira civarında ödeme aldı. Bunun dışında temmuz sonunda turizmde ve yeme-içme sektöründe KDV indirimi yapıldı, kira stopaj indirimi yapıldı, son olarak eğitimde KDV indirildi."
'KURUNUN YANINDA YAŞ DA YANACAK'
Ekonomide orta vadeli planın açıklanmasını beklediklerini kaydeden Çetin, orta vadeli planda ekonomik desteklere açıklık getirilmesini, detaylı programların ortaya konulmasını istedi. “Önümüzdeki aylar vergi, prim ödemeleri aylarıdır" diyen Başkan Çetin, mayıs ayından bu yana ekim sonrasında vergi ödemeleri için uyarıda bulunduğunu hatırlatarak, sözlerine şöyle devam etti:
“Ciroları artan sektörler ödeme yapabilir, ama işyerleri kapanmış, kapasitesi düşmüş işletmelerin ödeme gücü düzelmedi. Bu nedenle aylardan beri il ve sektör bazında seçici destek verilsin ve Antalya için destekler 2021 yılı sonuna kadar devam ettirilsin diyorum. Vergi ve prim desteklerinde pandemiden ve turizm kaybından etkilenmiş il ve sektörlere öncelik verilmelidir. Cirosunu yüzde 60-70 kaybeden sektör varken, ciro kaybı yaşamamış sektöre destek verilmemelidir, bu yapılmadığı takdirde kurunun yanında yaş da yanacaktır. Yapısal reform adımları görmek istiyoruz. Reformlar yapılmadan kalıcı destekler devam edemez ve kalıcı bir toparlanma olamaz. Ekonomi yönetiminin reformları gündeme alacağını, taleplerimizin karşılık bulacağını ümit ediyorum."
Toplantının ikinci bölümünde iktisatçı Mahfi Eğilmez tarafından üyelere 'Türkiye ve Dünyada Ekonomik Görünümü' konusunda sunum yapıldı.
ANTALYA, (DHA)
Sayfa başına git
